សំណើសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីខ្នាតធំមួយកាត់ទន្លេមេគង្គ បានកំណត់យកកោះរងៀវជាផ្នែកមួយនៃអាងស្តុកទឹករបស់ទំនប់នេះ ហើយការណ៍នេះអាចគម្រាមដល់ជីវភាពរស់នៅទាំមូលរបស់អ្នកនាង។ អ្នកនាងសួស វេបានដឹងពីគ្រោះថ្នាក់ដែលអាចកើតមាន ដោយសារតែក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ ក្រុមអ្នកវាស់ស្ទង់សណ្ឋានដីជនជាតិចិនបានទៅដល់ផ្ទះអ្នកភូមិម្នាក់ ។
«ខ្ញុំសួរគេថាគេធ្វើហ្នឹងធ្វើអី គេវាស់ធ្វើអី គេស្ទង់ធ្វើអី រួចទៅ គេថា មានក្រុមហ៊ុនគេហ្នឹងមកធ្វើទំនប់ ធ្វើវារីអគ្គិសនីហ្នឹងណា៎។ រួចទៅគេសុំកាប់ដើមសង្កែ ហើយគេមកកាប់ហើយក៏បោះបង្គោលនៅត្រង់ហ្នឹង។ ខួងចប់ហ្នឹង បានយើងដឹងតៗគ្នាថាហ្នឹងជាការសិក្សារបស់ក្រុមហ៊ុន ធ្វើទំនប់វារីអគ្គិសនីហ្នឹងណា។ ហ្នឹងជាគេសិក្សាទេ តែចំពោះគេធ្វើមិនធ្វើយើងអត់ដឹង។ ហើយពួកអ្នកស្រុកយើង ចាប់ផ្តើមព្រួយបារម្ភហើយថាមិនដឹងគេមកធ្វើនៅថ្ងៃណា ខែណា។»
មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបាននិយាយថា វាមិនទាន់ដល់ពេលដែលគួរមានការបារម្ភបែបនេះទេ ពីព្រោះសំណើសាងសង់នេះ គ្រាន់តែជាជម្រើសមួយក្នុងចំណោមជម្រើសជាច្រើនដែលគេបានយកមក ពិចារណា។
គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីសម្បូរ ដែលកំពុងត្រូវសិក្សាដោយក្រុមហ៊ុនចិនមួយឈ្មោះ China Southern Power Grid Co. ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមទំនប់កាត់ទន្លេមេគង្គចំនួន១១ដែលត្រូវស្នើ ឡើងដោយប្រទេសកម្ពុជា លាវ និងថៃ។
បើតាមអ្នកជំនាញ ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គីសនីធំបែបនេះអាចបង្កឲ្យមានការលំបាក ច្រើនដល់ប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះប្រទេសនេះជាប្រទេសនៅក្រោមគេនិងមានសណ្ឋានដីរាបស្មើជាង គេ ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងបី ហើយបើសាងសង់ ត្រូវកសាងទំនប់ដែលធំនិងមានអាងស្តុកទឺកវែងទៀតផង ទើបអាចឲ្យទំនប់នោះមានដំណើរការបានល្អ។
ហេតុដូច្នេះបើគេសាងសង់ទំនប់សម្បូរនេះ វាត្រូវមានបណ្តោយរហូតដល់១៨គ.ម. និង ប្រវែងអាងស្តុកទឹករហូតដល់៨៦គ.ម.។
ការណ៍នេះនាំឲ្យមានការរិះគន់ពីអ្នកជំនាញ ថាទំនប់នេះអាចមានផលប៉ះពាល់ដ៏មហន្តរាយដល់វិស័យជលផលនិងប្រព័ន្ធ បរិស្ថានរបស់ទន្លេមេគង្គ។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ក៏អ្នករស់នៅក្នុងមូលដ្ឋាននិយាយថាពួកគាត់មានការបារម្ភជានិច្ច។
«ហើយពាក្យចេះតែសួរគ្នាឮតៗ គ្នា គេថាទំនប់ គេសិក្សាឃើញអស់ហើយ បើសិនគេមកធ្វើទំនប់ហ្នឹងមានខ្នាតធំបំផុត ហើយមានកម្ពស់ដល់ទៅ ៥៦ម៉ែត្រពីផ្ទៃយើងឡើងទៅ។ អញ្ចឹងពួកអ្នកស្រុកយើង ពួកភូមិយើង យើងគិតថានៅ ពេលនោះយើងនឹងរើទីលំនៅហើយ។ អញ្ចឹងពួកយើងចាប់ផ្តើមព្រួយចិត្តមិនដឹងគេមកធ្វើនៅអង្កាល អញ្ចឹងវាអត់ប្រាកដថាគេមកធ្វើអង្កាល អត់ដឹង។ ទោះបីសួរអ្នកណាក៏មិនដឹងដែរ។»
លោកអ៊ិត ប្រាំង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងឋាមពល បានមានប្រសាសន៍ថា ការភិតភ័យទាំងនេះ មិនសមហេតុផលទេដោយលោកលើកឡើងថាការចុះសិក្សាអំពីសក្តានុពល វារីអគ្គិសនីនៅតំបន់សម្បូរនេះមានជាច្រើនមកហើយ គឺចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦៤មកម៉្លេះ។ ម៉្យាងទៀត ការសិក្សាចុងក្រោយនេះគ្រាន់តែជាការសិក្សាបឋមប៉ុណ្ណោះ។
«ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ យើងអត់ទាន់សម្រេចថាធ្វើស្អីទេ យើងរង់ចាំថាការសិក្សានោះវាយ៉ាងម៉េច ដែលថា កាលពីមុនមក ថាអាហ្នឹងមានសក្តានុពលអាចធ្វើវារីអគ្គិសនីនោះបានហ្នឹង ធ្វើបានមែនឬអត់? ហើយប៉ះពាល់អីប៉ុន្មាន?»
លោកខាំ ខឿន អភិបាលខេត្តក្រចេះ បាននិយាយប្រាប់វីអូអេសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកថា លោកបានដឹងថាមានការសិក្សានៅស្រុកសម្បូរនេះ តែលោកមិនបានដឹងពីកម្រិតនៃការសិក្សានេះទេ។ លោកបានយល់ស្របនឹងលោកអ៊ិត ប្រាំង ថា វាមិនទាន់ដល់ពេលដែលត្រូវសួរអំពីគម្រោងនេះទេព្រោះការសិក្សា នៅកំពុងបន្ត។
ចាប់តាំងពីអ្នកនាងសួស វេ បានដឹងពីការសិក្សាគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះមក អ្នកនាងបានខិតខំស្វែងយល់អំពីគម្រោងនេះ ដោយគាត់ធ្លាប់បានមកទីក្រុងភ្នំពេញដើម្បីអញ្ជើញចូលរួមសិក្ខាសាលា អំពីគម្រោងនេះ ព្រមទាំងបានធ្វើដំណើរទៅខេត្តរតនគីរី ដើម្បីឃើញផ្ទាល់ភ្នែកនូវផលប៉ះពាល់របស់ទំនប់យ៉ាលីរបស់វៀតណាម មកលើសហគមន៍នៅទីនោះ។ អ្នកនាងស្ថិតនៅក្នុងចំណោមអ្នកស្រុកដែលដឹងច្រើនជាងគេអំពើសំណើ សាងសង់នេះ។
នៅក្នុងផ្សារត្រីរបស់ទីរួមស្រុកសម្បូរ អ្នកស្រុកមានការយល់ដឹងតិចតួចណាស់អំពីសំណើឲ្យមានការសាងសង់ ទំនប់វារីអគ្គីសនីនេះ។ បើតាមផែនទីនៃការសិក្សាកន្លងមក ផ្សារសម្បូរនឹងត្រូវស្ថិតនៅក្បែរនឹងជើងទំនប់វារីអគ្គិសនី ដែលគេស្នើឡើងនេះតែម្តង។
អ្នកលក់ត្រីអាយុ៣៣ឆ្នាំម្នាក់ ដែលបានហៅខ្លួនឯងថា អាឌីក បានប្រាប់វីអូអេសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកថា នាងមិនដែលធ្លាប់ឮអ្វីសោះអំពីគម្រោងទំនប់កាត់ទន្លេមេគង្គនេះ។
អ្នកមីង ញូង សុខឃីម អាយុ៥៤ឆ្នាំ ជាកសិករនិងជាអ្នកលក់ត្រីនៅក្បែរនោះដែរ បានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកមីងបានឃើញអ្នកជំនាញចិនចុះមកវាស់វែងនៅស្រុកសម្បូរនេះ តែគាត់ក៏បានសម្តែងនូវការរសាយចិត្តចំពោះការខ្វះខាតនូវព័ត៌មាន អំពើគម្រោងនេះ។
«មានតែឃើញចិនហើយនិងសម្ភារៈឧបករណ៍វា ប៉ុន្តែដំណើរការធ្វើ ដូចអត់មានឃើញទេ។ មិនដឹងជាសម្ភារៈអីឃើញវាដឹកជាដែកជាស្អី នៅហ្នឹងសម្បូណ៌យើងហ្នឹង នៅខាងលើវត្តហ្នឹង។ សួរអ្នកណាក៏អ្នកណាមិនដឹង អាជ្ញាធរក្នុងស្រុកហ្នឹងក៏អត់ដឹងទៀតមិនដឹងផែនការមកពីកន្លែង ណា។»
ភាពស្ងាត់ស្ងៀមរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានធ្វើឲ្យអ្នកស្រុកកាន់ តែមានក្តីបារម្ភ។ បទសម្ភាសន៍មួយរបស់វីអូអេសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាមួយនឹងលោកហេង សុថា អភិបាលស្រុកសម្បូរ បានបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរថ្នាក់ស្រុកប្រហែលជាកាន់តែមិនដឹងពីរឿងនេះទៅទៀត។
«បញ្ហារឿងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ ក៏ខ្ញុំអត់ទាន់បានក្តាប់ព័ត៌មានច្បាស់ពិតប្រាកដនៅឡើយដែរ គ្រាន់តែឮពាក្យប្រជាជនគាត់និយាយតៗគ្នាទេ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានឯកសារណាមួយបញ្ជាក់ជាផ្លូវការឲ្យខ្ញុំមាន វិធានការយ៉ាងម៉េចនោះ អត់ទាន់មាននៅឡើយទេ។»
អ្នកសង្កេតការណ៍របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលខ្លះ បានសម្តែងនូវក្តីបារម្ភថា អ្នកសិក្សានិងអ្នករៀបគម្រោង មិនបានយកមតិនិងការបារម្ភរបស់ប្រជាជនមូលដ្ឋានទៅពិចារណាទេ ហើយនៅពេលដែលការសិក្សាចប់ ពួកគាត់មិនមានអំណាចអ្វីក្នុងការបញ្ឈប់គម្រោងនេះទេ។
លោកអ៊ិត ប្រាំង បានបដិសេធនូវទស្សនៈបែបនេះ ដោយលោកមានប្រសាសន៍ថា រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងពិចារណាជាពិសេសអំពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានទាំងឡាយ មុននឹងសម្រេចថាត្រូវឬមិនត្រូវសាងសង់នោះ។ លោកបានអះអាងផងដែរថានាពេលកន្លងមក ក្រសួងរបស់លោកធ្លាប់បានអញ្ជើញអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមកចូលរួម សិក្ខាសាលាដើម្បីស្វែងយល់ពីសំណើសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ។
បើតាមរបាយការណ៍ពង្រាងរបស់គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីពាក់កណ្តាលខែឧសភា អាងស្តុកទឺករបស់ទំនប់វារី អគ្គិសនីសម្បូរនេះ ត្រូវគេគិតថានឹងអាចមានចម្ងាយរហូតដល់៨៦គ.ម. ដល់ជិតនឹងខេត្តស្ទឹងត្រែង ហើយមានផ្ទៃលិចលង់រហូតដល់៦២០គ.ម.ការ៉េ ដោយរួមទាំងផ្ទៃដីកសិកម្មចំនួន៣.៣៦៩ហិកតាផង។
គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គបានអះអាងថា ព័តមាននៅក្នុងរបាយការណ៍នេះផ្អែកទៅលើការសិក្សារបស់ក្រុមហ៊ុនចិន នេះ ហើយរបាយការណ៍ជាផ្លូវការនឹងចេញផ្សាយនៅចុងខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។
សម្រាប់អ្នកនាងសួស វេ វិញ ការរង់ចាំនិងភាពស្ងៀមស្ងាត់នៅតែបន្ត ហើយអ្នកនាងមិនដឹងថាតើនាងនឹងមានសិទ្ធិសម្រេចខ្លះឬទេ ឬ ពេលនាងនឹងមានសិទ្ធិសម្រេចខ្លះក្នុងរឿងនោះ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលនាងដឹងច្បាស់គឺថា៖
«រាល់ថ្ងៃហ្នឹង លែងចង់បានភ្លើង បានអីហើយ បើឮថារើទីលំនៅ ឧទាហរណ៍ថាទីលំនៅយកទៅបាន តែដូចឆ្អឹងដូនតាយើងពីមុនម៉ោដែលកប់នៅនឹងដីហើយ យើងយកទៅណា? តែធ្វើហ្នឹងលិចទឹកហើយ រួចយើងគោរពបូជារាល់ឆ្នាំ។ បើសិនជាទឹកលិចទៅវាអស់រលីងរលត់ហើយគ្មានសល់អី។»
ខេមរបក្សីសាស្ត្រិន | Khmer Ornithologist 