យោងតាមអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS) បានឲ្យដឹងថា៖ «ព្រៃការពារនឹងក្លាយជាតំបន់អភិរក្សជីវចម្រុះដំបូងគេបង្អស់នៅកម្ពុជា ដែលបានរៀបចំទាញយកគុណប្រយោជន៍ពីទីផ្សារសកលសម្រាប់ឥណទានការបោន ។ តំបន់ព្រៃការពារសីមា អតីតដីសម្បទានព្រៃឈើនៃខែត្រមណ្ឌលគិរី គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដី ៣,០០០ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលត្រូវបានពិនិត្យសម្រេចដោយក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ។
WCS ឥឡូវនេះកំពុងប៉ាន់ប្រមាណមើលសារធាតុការបោនមាននៅក្នុងព្រៃ ។ ឥណទានការបោននៅពេលនោះនឹងអណ្ដែតនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិក្រោមប្រធានបទកាត់បន្ថយការសាយភាយពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងប្រព័ន្ធប្រឆាំងការកើនឡើងកម្ដៅ ហៅកាត់ថា (REDD) បង្កើតឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងឆ្នាំ២០០៧ ដែលជាចំណែកនៃពិធីការក្យូតុ (Kyoto Protocol) ស្ដីពីការសាយភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ។
លោក ថម អ៊ីវ៉ែន នាយកកម្មវិធីនៃអង្គការ WCS នៃកម្ពុជាបានពន្យល់ថា នៅពេលណាមួយដែលចំនួនដើមឈើជាច្រើននឹងត្រូវបានសង្គ្រោះពីស្ថានភាពការពារព្រៃត្រូវបានគេធ្វើស្ថិតិ នៅពេលនោះ សារធាតុការបោនដែលគិតជាតោនអាចត្រូវបានគេលក់ផ្អែកលើអ្វីដែលហៅថា “ទីផ្សារស្ម័គ្រចិត្ត”។ លោក អ៊ីវ៉ែន បានបន្តថា អ្នកទិញភាគច្រើនគឺជា “ក្រុមហ៊ុនធំៗដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍លើការទទួលខុសត្រូវបែបសាជីវកម្ម” ប៉ុន្តែគម្រោងស្រដៀងគ្នានៅក្នុងម៉ាដាកាស្ការបានមើលឃើញថាក្រុមហ៊ុនត្បូងពេជ្រដូចជា ភើលចែម (Pearl Jam) ក៏កំពុងទិញឥណទានការបោនផងដែរ ។ លោកបានបន្តពន្យល់ទៀតថា ឥណទានការបោននឹងជាកម្មសិទ្ធិរបស់កម្ពុជា មិនមែនរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទេ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញសេចក្ដីសម្រេចថា គម្រោងសាកល្បងនេះត្រូវប្រាកដថាជាផលប្រយោជន៍ដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ។ មនុស្សមួយចំនួនដែលទទួលបានផលប្រយោជន៍ច្រើនជាងគេពីចំណូលនេះគឺជាសមាជិកនៃជនជាតិដើមភាគតិច «ព្នង» ដែលរស់នៅក្នុងព្រៃនេះ ។ ពួកគេបានចុះឈ្មោះកាន់កាប់អចលនទ្រព្យស្របច្បាប់នៅក្នុងភូមិជាច្រើន ហើយយើងរំពឹងថា ពួកគេនឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍នេះពីសារធាតុការបោន ។ ពួកគេនៅចំកណ្ដាលនៃវិធីរៀបចំចាត់ចែងតំបន់នេះ ។
ប្រតិលាភឥណទានការបោនក៏នឹងជួយអាជ្ញាធរការពារសត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទដែលរកឃើញក្នុងព្រៃ ។ តំបន់ព្រៃនេះមានមំសាសីសត្វចំនួន ២៣ប្រភេទ រួមទាំងប្រភេទអម្បូរឆ្មា ៧ប្រភេទ, ខ្លាឃ្មុំ ២ប្រភេទ, និងឆ្កែព្រៃ ២ប្រភេទ ។ អង្គការ WCS បាននិយាយក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយថា៖ អ្នកស្រាវជ្រាវដែលធ្វើការនៅទីនោះ បានរកឃើញ ប្រចៀវ ១ប្រភេទ និងកង្កែប ២ប្រភេទ ដែលសុទ្ធសឹងតែជាប្រភេទថ្មីសម្រាប់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ។
លោក ថម បានឲ្យដឹងទៀតថា «ដូចគ្នានឹងទំនិញដទៃទៀតដែរ តម្លៃនៃឥណទានការបោន បានប្រែប្រួលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ក្នុងពេលប៉ុន្មានខែថ្មីៗនេះ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នអត្រាតម្លៃ ៥$ ក្នុង ១តោននៃការសាយភាយឧស្ម័នឌីអុកស៊ីតគឺមិនអាចទទួលយកបាន ហើយគួរចៀសវាងផងដែរ ដែលតម្លៃលក់ក្នុងបរិមាណទាបគួរកំណត់រវាង ១០$ និង ២០$ ក្នុងមួយតោន» ។
អ្នកតាក់តែងច្បាប់មកជុំវិញពិភពលោកបានជួបជុំគ្នាកាលពីខែធ្នូ នៅ Copenhagen ដើម្បីពិភាក្សាកំណត់យកទីផ្សារដែលព្រមព្រៀងគ្នាមួយជំនួសឲ្យទីផ្សារបណ្ដោះអាសន្នបច្ចុប្បន្ន ដើម្បីឲ្យកម្ពុជាអាចលក់ឥណទានពីតំបន់ព្រៃការពារ សីមា និងគម្រោងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដទៃទៀតក្នុងតម្លៃខ្ពស់ជាងបច្ចុប្បន្ន ។
Archive for the ‘បរិស្ថាន (Environment)’ Category
ទីផ្សារការបោន
Posted in បរិស្ថាន (Environment), tagged ទីផ្សារការបោន; តម្លៃនៃការការពារបរិស្ថាន on ខែវិច្ឆិកា 18, 2011| Leave a Comment »
ព្រៃការពារនៅខែត្រមណ្ឌលគិរីនិងក្រចេះ
Posted in បរិស្ថាន (Environment), tagged ទប់ស្កាត់ការសាយភាយជាតិការបោន on ខែវិច្ឆិកា 16, 2011| 5 Comments »
សមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃដែលមានទីតាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានឲ្យយោបល់ទៅរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យបង្កើតដែនព្រៃការពារសីមា ក្នុងផ្ទៃដីធំជាង ១,៧៧០ គីឡូម៉ែត្រក្រឡានៅក្នុងខែត្រមណ្ឌលគិរីនិងក្រចេះ ។ អ្នកសម្របសម្រួលនៃអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃកម្ពុជា ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា (WCS) លោក ម៉ាក ហ្កេតលី បាននិយាយថា៖ «ការបង្កើតតំបន់ព្រៃការពារ សីមា មិនត្រឹមតែការពារឲ្យមានចំនួនសត្វកើនឡើងច្រើននោះទេ ប៉ុន្តែនឹងជួយកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់មួយចំនួនទាក់ទងនឹងការកើនឡើងកម្ដៅរបស់ពិភពលោក ។ ការស្ទាបស្ទង់ដំបូងបានបង្ហាញថា ព្រៃនេះអាចទប់ស្កាត់ការសាយភាយជាតិការបោនឌីអុកស៊ីតរហូតដល់ ៣០០,០០០តោន ទៅលំហអាកាសដែលបង្កដោយការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងមួយឆ្នាំ ក៏ប៉ុន្តែវានៅតែជាការពិបាកក្នុងការដាក់នូវចំនួនជាក់លាក់មួយនៅក្នុងដំណាក់កាលនេះ ។ លោកបានបន្តទៀតថា “ជំហានដំបូងគេគឺត្រូវការពារ ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរីកចម្រើនហើយដែលចំណុចនេះវាល្អសម្រាប់ប្រទេសជាតិ ប៉ុន្តែវាបានដាក់គំនាបសង្កត់ទៅលើបរិស្ថានទៅវិញ”» ។ លោក ហ្កេតលី ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា អង្គការ WCS ក៏កំពុងការពារប្រជាជនដែលបានរស់នៅក្នុងតំបន់ព្រៃការពារមុនពេលការអភិរក្សការពារចាប់ផ្ដើមផងដែរ ។ អង្គការក៏បានគ្រោងបណ្ដុះបណ្ដាលអប់រំប្រជាជនមូលដ្ឋានអំពីសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លី ការគ្រប់គ្រងព្រៃឈើ និងជួយប្រជាជនចុះបញ្ជីដីធ្លីដើម្បីបង្ការបញ្ហាទៅថ្ងៃក្រោយ ។ ទំនាក់ទំនងរបស់ WCS ជាមួយនឹងសីមា ដែលមានសត្វអម្បូរឆ្មាច្រើនប្រភេទ, ខ្លាឃ្មុំ, ឆ្កែព្រៃ និងកង្កែប គឺជាផ្នែកមួយនៃ “ការអភិរក្សការសាយភាយជាតិការបោន” របស់ក្រុមដែលចាប់ផ្ដើមជួយការពារដីឲ្យប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ជីវចម្រុះច្រើនយ៉ាងដែលឋិតក្នុងនិយាមកាជាសកលស្ដីពីការកាត់បន្ថយការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ។ WCS បានដំណើរការកម្មវិធីស្រដៀងគ្នាស្ដីពីការកាត់បន្ថយការសាយភាយជាតិការបោននៅ Bolivia, Guatemala, និង Tanzania ។
បុគ្គលដែលមានមនសិកាខ្ពស់
Posted in បរិស្ថាន (Environment), tagged ព្រៃការពារនៅឧត្ដរមានជ័យ on ខែសីហា 18, 2011| 4 Comments »
កាលពីថ្ងៃទី១១-១៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១១ កន្លងទៅ ខ្ញុំបានដឹកនាំក្រុមការងារចុះស្រាវជ្រាវនិងធ្វើកម្មសិក្សានៅក្នុងព្រៃការពារនៃព្រះសង្ឃក្នុងខេត្តឧត្ដរមានជ័យ លើសត្វព្រៃនៃស្រុកខ្មែរ ។ ព្រៃនេះចាប់ផ្ដើមការពារនៅឆ្នាំ២០០២ ដោយគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់ព្រះសង្ឃមួយអង្គគង់នៅវត្តសំរោង ក្រុងសំរោង ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ ដែលកាលនោះមានទំហំ ២៦.២៦១ហិកតារ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០០៧ ព្រះអង្គបានផ្ទេរដីព្រៃនេះទៅឲ្យសហគមន៍ព្រៃឈើកាន់កាប់ដោយផ្ទាល់បន្ទាប់ពីសហគមន៍ទាំងមូលចេះប្រើប្រាស់ព្រៃឈើដោយនិរន្តរភាពហើយ ។ បច្ចុប្បន្នព្រះអង្គនិងសង្ឃក្នុងវត្តទាំងមូលដែលមានចំនួនប្រមាណជា២០០អង្គ បានធ្វើការយ៉ាងសកម្មក្នុងការការពារផ្ទៃព្រៃឈើដែលនៅសល់ពីផ្ទេរជូនសហគមន៍ចំនួន ១៨.២៦១ហិកតារ មានគណៈកម្មការព្រៃឈើក្នុងសហគមន៍ដែលទទួលអនុផលពីព្រៃឈើផ្ទាល់ក្នុងការចុះល្បាត បង្ក្រាបបទល្មើសផ្សេងៗដោយគ្មានអាជ្ញាធរមកលូកដៃឡើយ ។ ពេលសួរថាហេតុអ្វីបានជាព្រះអង្គមានគំនិតការពារបែបនេះ? ព្រះអង្គតបវិញថា៖ ដោយសារព្រះអង្គនិមន្តទៅលេងស្រុកសៀម បានឃើញគេថែរក្សាព្រៃឈើគេ គេយកយន្តហោះជិះបាចគ្រាប់រុក្ខជាតិឲ្យដុះរួចគេស្រោចទឹកនិងថែទាំយ៉ាងល្អ ទើបព្រះអង្គឆ្វេងយល់ថា «ចុះស្រុកខ្មែរសម្បូណ៌ព្រៃឈើណាស់ មិនចាំបាច់ធ្វើដូចគេទេ ឲ្យតែនាំគ្នាថែទាំទុកពីពេលនេះទៅវាបានទៅហើយ! មិនចាំបាច់ចំណាយលុយច្រើនដើរបាចគ្រាប់ ស្រោចទឹក និងត្រួសត្រាយថែទាំអីខ្លាំងក្លានោះទេ» គិតរួចព្រះអង្គក៏បានសួរទៅសិស្សព្រះអង្គ ដែលជាអតីតខ្មែរក្រហមបានបំបួសក្នុងវត្តព្រះអង្គថា៖ «តើមានព្រៃឯណាក្នុងខេត្តយើងអាចការពារបានហ្ន៎?» សង្ឃអង្គនោះក៏សួរថាបញ្ជាក់ពីទឹកចិត្តការពារអភិរក្សរបស់ព្រះអង្គបន្ថែម រួចក៏នាំព្រះអង្គទៅសឹងក្នុងព្រៃក្រាសដែលមានសម្រែកសត្វយំកងរំពងពេលរាត្រីនិងពេលដែលឈានចូលដល់ទីនោះ ។ ពេលបានឮនិងឃើញទិដ្ឋភាពបែបនោះ វាបានញ៉ាំងឲ្យព្រះអង្គកាន់តែស្រឡាញ់ព្រៃក្នុងស្រុកយើងនិងធម្មជាតិនោះកាន់តែលើសលុប ។ ព្រះអង្គចំណាយពេលជិតពីរឆ្នាំទម្រាំសុំដីទាំងនោះពីអាជ្ញារខេត្តនិងរដ្ឋយកមកគ្រប់គ្រង ។ ព្រះអង្គត្រូវបានសហគមន៍ព្រៃឈើអន្តរជាតិប្រគល់វិញ្ញាបនបត្រសសើរពីគំនិតអភិរក្សរបស់ព្រះអង្គនិងសហគមន៍ពាក់ព័ន្ធ ព្រមទាំងទទួលបានគម្រោងលក់កាបោនដោយទទួលបានឥណទានទ្រទ្រង់ព្រៃឈើនេះថែមទៀត ។ យើងគួរចាប់ផ្ដើមពីពេលនេះទៅទាំងអស់គ្នាដើម្បីកុំឲ្យមានពាក្យថា «យឺតពេល» ទៅថ្ងៃក្រោយ ។
វិញ្ញាបនបត្រ ព្រះអង្គ ទទួល បាន នា ឆ្នាំ ២០១០
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រៀមទប់ទល់ការប្រែប្រួលធម្មជាតិ
Posted in បរិស្ថាន (Environment), tagged គម្រោងការទប់ទល់គ្រោះធម្មជាតិ on ខែឧសភា 27, 2011| Leave a Comment »
ដោយ សេក បណ្ឌិត
2011-05-25
មន្ត្រីគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ បានឲ្យដឹងថា ផែនការជាតិត្រៀមបម្រុងលើកទីមួយ ដើម្បីទប់ទល់គ្រោះមហន្តរាយ ដែលគេធ្វើការសិក្សាតាំងពីឆ្នាំ ២០១០ មក នឹងបញ្ចប់នៅពេលដ៏ឆាប់ខាងមុខនេះ។
Oxfam/Seang Sokleak
ព្យុះកេតសាណា បានជនលិចផលដំណាំ និងធ្វើឱ្យមនុស្សរាប់ពាន់គ្រួសារត្រូវជម្លៀស នៅក្នុងស្រុកសណ្ដាន់ ខេត្តកំពង់ធំ នៅចុងឆ្នាំ ២០០៩។ ទូក គឺជាមធ្យោបាយធ្វើដំណើរចម្បងសម្រាប់អ្នកស្រុកធ្វើដំណើរទៅកាន់ តំបន់ ដែលលិចលង់។
អគ្គលេខាធិការរងនៃគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ លោក រស់ សុវណ្ណរេត មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ផែនការនេះ ជាគម្រោងធំមួយ និងជាលើកដំបូងសម្រាប់ថ្នាក់ជាតិទាក់ទងនឹងគ្រោះមហន្តរាយ ហើយគេនឹងដាក់ឲ្យអនុវត្ត នៅឆ្នាំ ២០១១ និងឆ្នាំ ២០១២ ។
លោក រស់ សុវណ្ណរេត ៖ « បើសិនជាឆ្នាំ ២០១១ នេះ មានទឹកជំនន់រាំងស្ងួត យើងអាចធ្វើតេស្តសាកល្បងផែនការយើងបាន។ ឥឡូវផែនការថ្នាក់ជាតិនេះយើងឈានទៅដល៧០%ហើយ ឥឡូវនេះយើងកំពុងដំណើរការប្រមូលទិន្នន័យស្នូលពីថ្នាក់ខេត្ត និងក្រសួង ដើម្បីយកមកច្របាច់បញ្ចូល ដើម្បីធ្វើផែនការចង់និយាយថា បើមានហេតុការណ៍អីភ្លាមយើងអត់ត្រូវអង្គុយគិតថា ត្រូវធ្វើអីខ្លះទេ ព្រោះយើងមានមូលដ្ឋានហើយស្រេច គ្រាន់តែបើកសៀវភៅនោះឡើងមក យើងអនុវត្តតែម្ដងបាទ»។
លោកបន្តថា គម្រោងនេះ នឹងបង្ហាញជូនយ៉ាងពិស្ដារនូវផែនទីភូមិសាស្ត្រ និងធនធាន ដែលមានស្រាប់នៅក្នុងតំបន់ណាមួយ អំពីយន្តការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ វិស័យទាក់ទងព័ត៌មានតាមរយៈខ្សែបណ្ដោយ ខ្សែទទឹង ដើម្បីឲ្យដឹងទូលំទូលាយនូវមុខសញ្ញានៃគ្រោះថ្នាក់ កាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ និងត្រូវមានវិធានការចាំបាច់ក្នុងការជួយសង្គ្រោះបន្ទាន់។
លោក រស់ សុវណ្ណរេត ៖ «នៅក្នុងប្រតិបត្តិការឆ្លើយតបគ្រោះទឹក ជំនន់ បើសិនជាមានគ្រោះទឹកជំនន់ តើយើងត្រូវការស្អីខ្លះ? យើងត្រូវការខាងផ្នែកខាងសុខភាពសាធារណៈ នៅក្នុងនោះមានតាំងពីការព្យាបាល ការសង្គ្រោះ ការផ្សព្វផ្សាយអប់រំ។ យើងត្រូវការផ្នែកស្បៀង មានស្បៀងសង្គ្រោះបន្ទាន់ មានសន្តិសុខស្បៀង។ យើងត្រូវការខាងជម្រក បើសិនជាបងប្អូនត្រូវការជម្លៀសពីតំបន់ទទួលរងគ្រោះ ទៅតំបន់ទីទួលមានសុវត្ថិភាព យើងត្រូវការសន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់។ល។ ទាំងអស់នឹងយើងបានយកវាមកចងក្រងជាប្រព័ន្ធ ហើយដាក់ចូលក្នុងផែនការគោលរបស់យើងតែម្ដង»។
កន្លងមកលោកទទួលស្គាល់ថា ការត្រៀមបម្រុងនៅមានការខ្វះខាតច្រើន ទាំងថវិកា និងបច្ចេកទេសផ្សេងៗ នៅក្នុងការជួយសង្គ្រោះ ពេលមានគ្រោះអាសន្នម្ដងៗ។
លោក រស់ សុវណ្ណរេត បន្តថា គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ក៏បានសហការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀតដែរ ដូចជា ក្រសួងធនធានទឹក បរិស្ថាន កសិកម្ម ក្នុងការធ្វើផែនការយុទ្ធសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិ ជាច្រើនទៀត ក្នុងការទប់ទល់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយនេះ មានជាអាទិ៍ គឺគម្រោងរបស់ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម ដែលជាគម្រោងដ៏ធំមួយ ក្នុងឆ្នាំ ២០១១ នេះ ទាក់ទងនឹងការគ្រប់គ្រងការប្រែប្រួលធនធានទឹកទន្លេមេគង្គ។
លោក រស់ សុវណ្ណរេត ៖ «ក្នុងនោះខ្ញុំបានពិនិត្យមើលគម្រោងធំនោះ ឃើញថាវាជាគម្រោងធំមានលក្ខណៈល្អ ដោយសារ ក្រសួងធនធានទឹកគាត់បានត្រៀមលក្ខណៈជាច្រើន ត្រូវការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធសម្ព័ន្ធជាច្រើនទាក់ទងនឹងការ គ្រប់គ្រងទឹក ដើម្បីបង្ការគ្រោះទឹកជំនន់ផង ក៏ដូចជាការពារគ្រោះរាំងស្ងួត ដែលកើតឡើងដោយសារតែការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះឯង»។
ទោះយ៉ាងនេះក្ដី លោកមិនទាន់បានបង្ហាញពីចំនួនថវិកា ដើម្បីអនុវត្តគម្រោងនីមួយៗ នៅឡើយទេថានឹងត្រូវការចំណាយអស់ទឹកប្រាក់ចំនួនប៉ុន្មាន ពីព្រោះ គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយពុំមានខ្ទង់ថវិកាខ្លួនឯង ផ្ទាល់ក្នុងការអនុវត្តគម្រោងនោះឡើយ គឺថវិកាដែលត្រូវចំណាយលើការអនុវត្តគម្រោង អាស្រ័យលើការឧបត្ថម្ភរបស់អង្គការមិនរដ្ឋាភិបាល អង្គការអន្តរជាតិ និង ក្រសួងជំនាញដែលមានការពាក់ព័ន្ធ។
ស្របពេលនេះដែរ ដើម្បីទប់ទល់នឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនេះដែរ ក្រសួងបរិស្ថាន ក៏មានគម្រោងផែនការរបស់ខ្លួនដែរ ដោយមានការឧបត្ថម្ភពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា។
នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតស្ដីពីឥរិយាបថនៃការយល់ដឹងពីការ ប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅកម្ពុជា កាលពីដើមខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១១ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត មានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា ធនាគារពិភពលោក បានជួយឧបត្ថម្ភទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៥០ លានដុល្លារអាមេរិក ចូលរួមសកម្មភាព ទប់ទល់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅកម្ពុជា ដូចជា ការកសាងធនធានមនុស្ស ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ជួយទ្រទ្រង់លើវិស័យកសិកម្ម ដើម្បីឲ្យមានភាពសាំនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ៖ «យើងកំពុងធ្វើគ្រប់កន្លែង ដាក់តាក់ទិចយុទ្ធសាស្ត្រ ក្នុងការអភិវឌ្ឍធនធានទឹក ត្រូវធ្វើម៉េចឲ្យបន្សាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ត្រូវទៅព្រមជាមួយគ្នា។ នៅក្នុងហ្នឹង យើងត្រូវធ្វើគ្រប់យ៉ាង តាំងពីប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ធ្វើទំនប់ទប់ទឹក ទប់អី ដើម្បីបន្សាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ យើងគិតគូពីបញ្ហារកពូជស្រូវណា ដែលធន់ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកបញ្ជាក់ថា គម្រោងនេះ ត្រូវការថវិកាច្រើនទៀត ដើម្បីអនុវត្តការងារនេះ និងត្រូវការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកជំនាញ និងមានបទពិសោធន៍លើបញ្ហានេះពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន។
តំណាងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) លោក អេនឆា ស្រ៊ីនីវាសាន (Ancha Srinivasan) បានឲ្យដឹងកាលពីខែមីនា ឆ្នាំ ២០១១ ថា ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ធ្លាប់បានឧបត្ថម្ភដល់ប្រទេសកម្ពុជានូវទឹកប្រាក់ចំនួន ១៥ លានដុល្លាររួចមកហើយដែរ សម្រាប់អភិវឌ្ឍគម្រោងទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនាពេលកន្លង មក។
មន្ត្រីធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីរូបនេះបានកត់សម្គាល់ឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយ ដែលប៉ះពាល់ខ្លាំងដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
ប្រទេសកម្ពុជាបានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តគម្រោងរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រ កម្មវិធីសាកល្បងសម្រាប់ភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ ដែលកម្មវិធីនេះ គេសំដៅបញ្ជ្រាបនូវបញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុចូលទៅក្នុងគោលនយោបាយ និងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ ដែលមានការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីម្ចាស់ជំនួយធំៗ មួយចំនួន។
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ គឺជាបញ្ហាផលប៉ះពាល់មួយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដល់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ដោយបង្កឲ្យមានទឹកជំនន់ ការកើនឡើងនៃកម្ពស់ទឹកសមុទ្រជាដើម។ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបានអាស្រ័យទៅលើអាកាសធាតុជាចម្បង ពិសេសវិស័យកសិកម្ម និងធនធានទឹកផងដែរ៕
កិច្ចប្រជុំស្ដីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងសន្តិសុខស្បៀង
Posted in បរិស្ថាន (Environment), tagged បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ on ខែឧសភា 27, 2011| Leave a Comment »
ដោយ អ៊ុក សាវបូរី
2011-05-25
មន្ត្រីកម្មវិធីស្បៀងអាហារសហភាពអឺរ៉ុប ( FAO EUROPEAN UNION FOOD FACILITY PROJECT) និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ផ្នែកកសិកម្ម និងបរិស្ថាន បានជួបពិភាក្សាគ្នាអំពីផលវិបាកនានា ដែលបណ្ដាលមកពីគ្រោះធម្មជាតិ ដែលបានកើតឡើងកាលពីពេលថ្មីៗ នេះ។
Oxfam/Brett Eloff
ដីស្រែស្ងួតហួតហែងនៅរដូវប្រាំង នៅភូមិក្បាលរមាស ខេត្តរតនគិរី។
នៅថ្ងៃពុធ ទី ២៥ ខែឧសភា ក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងមន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិ ជាង ៩០ នាក់ បានជួបពិភាក្សាគ្នាអំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នៅពេលបច្ចុប្បន្ន និងស្ដីអំពីវិធានការនានា ដើម្បីការពារផលដំណាំ និងសត្វចិញ្ចឹម នៅពេលមានគ្រោះធម្មជាតិកើតឡើង និងវិធីបញ្ចៀស ព្រមទាំងការប្រកាសគ្រោះអាសន្ន មុនពេលកើតមានគ្រោះធម្មជាតិទាំងនោះ ដើម្បីឲ្យកសិករមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងចូលរួមការពារ។
អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក អ៊ិត ណូឌី មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃពុធ ទី ២៥ ខែឧសភាថា ប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ ២០១១ រងនូវគ្រោះធម្មជាតិរលកយក្សស៊ូណាមិ ជំនន់ ខ្យល់ព្យុះ ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ បញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ បង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ដល់បញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង។
នៅកម្ពុជា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើជាង ៣ លានហិកតារ ការដុតកាកសំណល់ដំណាំ និងដុតព្រៃដំណាំកសិកម្ម និងការដាំដុះស្រូវប្រដេញទឹកជាប្រចាំ ក៏រួមចំណែកបង្កើនឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ភាយទៅលើបរិយាកាស ដែលធ្វើឲ្យអាកាសធាតុប្រែប្រួលដែរ។ ក្រសួងកសិកម្ម បានចុះពន្យល់ប្រជាកសិករ ឲ្យកែប្រែទម្លាប់ទាំងនោះ និងដាំកូនឈើ ដើម្បីការពារព្រៃឲ្យបាន ៦០% វិញ។
សំឡេង ៖ «អ្វីដែលយើងចង់បាន គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យកសិករយើង ចេះបច្ចេកទេសដាំដុះ ម្ចាស់ការច្នៃប្រឌិត។ ២ ឆ្នាំហើយ យើងធ្វើសន្និបាតកសិករ ដើម្បីស្វែងរកនូវកសិករឆ្នើមៗ លើការងារឆ្នៃប្រឌិតគ្រប់វិស័យ»។
តំណាងអង្គការស្បៀង និងកសិកម្មនៃសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា (FAO) លោក អែជេ មិខិនដេ (Ajay Markanday) ថ្លែងថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បានក្លាយទៅជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំមួយ ចំពោះការសម្រេចទៅលើលទ្ធផលនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងឲ្យមានសន្តិសុខ ស្បៀង។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានទទួលស្គាល់ហានិភ័យនេះ ទើបអង្គការ FAO ផ្ដល់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានូវសមត្ថភាពបច្ចេកទេសកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ ដើម្បីបន្សាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ ដែលបង្កឡើងដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ គឺធ្វើយ៉ាងណា គ្របដណ្ដប់ឲ្យបានទៅលើជីវៈចម្រុះ និង ការកសាងសមត្ថភាព ដោយផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យា ដើម្បីការស្ដារព្រៃស្រោងឡើងវិញ។
នាយកវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា ហៅកាត់ថា CARDI លោក អ៊ុក មករា មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាត្រៀមពូជស្រូវប្រើទឹកតិច សម្រាប់ការពារគ្រោះរាំងស្ងួត និងស្រូវដែលធន់នឹងទឹកជំនន់។ ពូជស្រូវដាំសម្រាប់រាំងស្ងួត គឺ ខារ ៣ (CAR3) និងខារ ៤ (CAR4)។
ឯពូជស្រូវដែលធន់នឹងទឹកជំនន់ លោក អ៊ុក មករា ថ្លែងថា មានដូចជាពូជស្រូវ ៖ «ពូជ ផ្ការំដួល ពូជខារ ៩ ពូជផ្ការំដេង ពូជផ្ការមៀតជាដើមនេះ ដែលខ្ញុំមានបង្ហាញនេះ គឺវាធន់នឹងទឹកជំនន់។ ប៉ុន្តែ ទន្ទឹមនឹងយើងមិនទាន់ពេញចិត្តទេ យើងកំពុងធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្តថែមទៀត ដើម្បីពង្រឹងពូជអស់ហ្នឹង ឲ្យវាកាន់តែធន់ទ្រាំទៅនឹងទឹកជំនន់ ឬរាំងស្ងួតថែមទៀត»។
មន្ត្រីអង្គការ យូ.អិន.ឌី.ភី (UNDP) លោក ឃីម ឡាយ បានឲ្យដឹងថា ថវិកាចំនួន ២០ លានដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់ផែនការ ៥ ឆ្នាំ គឺឆ្នាំ ២០១១ ឆ្នាំ ២០១៥ អង្គការនេះកំពុងធ្វើការងារគាំទ្រ ដើម្បីកសាងនូវភាពធន់ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយធ្វើការអប់រំសហគមន៍តាមរយៈសិក្ខាសាលា និងកិច្ចប្រជុំជាដើម៕
សហគមន៍ព្រៃឡង់សុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃ
Posted in បរិស្ថាន (Environment), tagged បញ្ហាព្រៃឡុង់ on ខែឧសភា 27, 2011| Leave a Comment »
ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2011-05-26
ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឡង់ ក្នុងខែត្រចំនួន ៤ បាននាំគ្នាឡើងមកទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី២៥ ឧសភា ដើម្បីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយដោះស្រាយបញ្ហាការកាប់បំផ្លាញព្រៃ ឈើ។
RFA/Tin Zakariya
ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឡង់ មកពីខែត្រចំនួន ៤ តវ៉ាទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយដោះស្រាយបញ្ហាការកាប់បំផ្លាញព្រៃឡង់ នាសួនសេរីភាព ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១។
ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឡង់ពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនដែលទទួលបាន អាជ្ញាប័ណ្ណពីរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងខែត្រចំនួន ៤ បានធ្វើឲ្យសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ រស់នៅតំបន់ព្រៃឡង់ បានសម្ដែងក្ដីកង្វល់អំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បញ្ហាជីវភាពប្រចាំថ្ងៃដែលពឹងអាស្រ័យលើអនុផលព្រៃឡង់។
ការលើកឡើងរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនេះ ដោយសារតែព្រៃឡង់មានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ច សហគមន៍មូលដ្ឋាន ជាប្រភពទឹកហូរចូលបឹងទន្លេសាប រក្សាលំនឹងខាងបរិស្ថាន និងទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុក្នុងប្រទេស តំបន់ និងពិភពលោកដោយមានប្រសិទ្ធភាព។
សំឡេងច្រៀង ៖ «ឥឡូវរាស្ត្រខ្មែរអ្នកស្រែចម្ការ ចិញ្ចឹមអាត្មាដោយសារធម្មជាតិ ជានិច្ចរួមរស់មិនឲ្យឃ្លៀងឃ្លាត ពឹងលើធម្មជាតិ…»។
ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឡង់មកពី ៤ខែត្រនោះ រួមមានខែត្រក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង កំពង់ធំ និងខែត្រព្រះវិហារ ជិត ២០០នាក់ បានមកដង្ហែក្បួន ព្រមទាំងកាន់បដាសរសេរសុំឲ្យប្រមុខរដ្ឋាភិបាលជួយទប់ស្កាត់ ក្រុមហ៊ុនកុំឲ្យឈូសឆាយដី និងកាប់ព្រៃឡង់តទៅទៀត។
ស្ត្រីជនជាតិកួយ ឈ្មោះ តី សូ បានរៀបរាប់អំពីផលប៉ះពាល់ដូច្នេះ ៖ «មុខ របរយើងខ្ញុំដូចជាចៀរជ័រ វល្លិ រកអនុផល អត់បានពិបាក។ ផលអនុផលមានដូចជាជ័រទឹក ជ័រចុង មានវល្លិគ្រប់មុខ មានផ្ដៅ មានផ្លែឈើ មើមឈើ ឱសថបុរាណ មានឈើលំនៅឋាន»។
ឯកសារសិក្សាអំពីព្រៃឡង់បានសរសេរថា ព្រៃឡង់ជាព្រៃឈើធំជាងគេបង្អស់ ជាព្រៃស្រោង ហើយមានស្លឹកគ្រប់រដូវកាលដែលនៅសេសសល់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិន។ ព្រៃឡង់មានផ្ទៃដីទំហំ ៣.៦០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា គ្របដណ្ដប់ព្រៃស្រោង និងតំបន់ស្នូលមានទំហំប្រមាណ ៨ម៉ឺនទៅ១សែនហិកតារ។ ព្រៃនេះរួមមានប្រព័ន្ធបរិស្ថានចំនួន ៧ ដោយឡែកពីគ្នា ព្រៃវាល ល្បាប់ ភក់ ដែលចាស់ជាងគេ ព្រៃស្រោង ព្រៃពាក់កណ្ដាលស្រោង និងព្រៃរបោះជាដើម។
សហគមន៍ការពារព្រៃឡង់ដែលមកពីចំនួន ៤ខែត្រនេះ ក៏បានដាក់ញត្តិទៅស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន ដើម្បីសុំឲ្យបញ្ឈប់កាប់ព្រៃឡង់តទៅទៀត ដូចជាក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងថាមពល មន្ទីររដ្ឋសភាជាតិ និងខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
នៅក្នុងញត្តិនោះ ពួកគេបានទាមទារចំនួន ៦ចំណុចសំខាន់ៗ មានដូចជាសុំបញ្ឈប់ការផ្ដល់ដីសម្បទាននានាក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ លុបអាជ្ញាប័ណ្ណគ្រប់វិស័យដែលបានផ្ដល់ឲ្យក្រុមហ៊ុនក្នុងតំបន់ព្រៃ ឡង់ លុបបំបាត់សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើអនាធិបតេយ្យក្នុងព្រៃឡង់ ទុកដីដែលបានឈូសឆាយឲ្យដុះឡើងវិញជាលក្ខណៈធម្មជាតិ សុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលគាំទ្រ និងទទួលស្គាល់បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ និងសុំឲ្យមានកិច្ចសហការរវាងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ជាមួយបណ្ដាញព្រៃឡង់ក្នុងកិច្ចការពារ និងថែរក្សាព្រៃឡង់ទាំងមូលឲ្យស្ថិតស្ថេរគង់វង្ស។
ឯកសារដែលទទួលបានពីសហគមន៍ការពារព្រៃឡង់បានបង្ហាញថា នៅក្នុងខែត្រកំពង់ធំ មានក្រុមហ៊ុន ស៊ី.អ.ស៊ី.ខេ (CRCK) ដែលទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពីរដ្ឋាភិបាលកាលពីឆ្នាំ២០០៩ ក្រុមហ៊ុនចម្ការកៅស៊ូទំរីង ក្រុមហ៊ុន ភី.អិន.ធី (PNT) និងក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនទៀតនៅក្នុងខែត្រក្រចេះ ខែត្រស្ទឹងត្រែង និងខែត្រព្រះវិហារ កំពុងកាប់ព្រៃឡង់នេះ ដែលជាក្ដីកង្វល់ពីប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់។
អភិបាលរងខែត្រកំពង់ធំ លោក អ៊ុត សំអន បានមានប្រសាសន៍ថា ការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឲ្យក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍ដាំដើមកៅស៊ូនៅ ក្នុងខែត្រកំពង់ធំ នោះ គឺគណៈកម្មការខែត្រសហការនឹងក្រសួងកសិកម្ម បានចុះទៅសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់រួចរាល់ហើយ។
លោក អ៊ុត សំអន បានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុន ស៊ី.អ.ស៊ី.ខេ ជាក្រុមហ៊ុនវៀតណាម បានទទួលផ្ទៃដីប្រមាណ ១ម៉ឺនហិកតារ ប៉ុន្តែក្រោយមកឃើញថា ប៉ះពាល់ដល់ព្រៃឈើព្រៃឡង់នេះ គឺរដ្ឋាភិបាលបានកាត់មកនៅជាង ៦ពាន់ហិកតារវិញ។
ទាក់ទងទៅនឹងការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជននេះ ដែរ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម លោក ច័ន្ទ តុងអ៊ីវ មិនធ្វើការអធិប្បាយទេ ដោយលោកបង្វែរឲ្យសួរទៅលោក អ៊ិត ណូឌី វិញ។
នៅថ្ងៃទី២៥ ឧសភា វិទ្យុអាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម លោក អ៊ិត ណូឌី ប៉ុន្តែមិនទាន់អាចទាក់ទងបាននៅឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គេសង្កេតឃើញសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច និងប្រជាពលរដ្ឋដែលបានមកដង្ហែក្បួននៅទីលានសេរីភាពនោះ គឺពួកគេបានពាក់អាវពណ៌បៃតងនៅលើផ្ទៃមុខ និងខ្នង គេបានគូររួបស្លឹកឈើ និងរូបដើមឈើ ដែលជាសារមួយផ្ញើទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា ពួកគេត្រូវការដើមឈើនៅគង់វង្ស ដើម្បីផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់មនុស្ស ដូចជាធ្វើឲ្យមានបរិស្ថានយូរអង្វែង សន្តិសុខស្បៀង និងទឹក។
ព្រៃឡង់ក្រៅអំពីការផ្ដល់អនុផលដល់ប្រជាពលរដ្ឋក៏ផ្ដល់ប្រយោជន៍ ដល់មច្ឆាជាតិផងដែរ ព្រៃឡង់ គឺជាទីជម្រាលដ៏សំខាន់ដែលសម្រួលទឹក និងកាកសំណល់ដែលហូរចាក់ចូលទៅបឹងទន្លេសាប និងជាទីជម្រកដ៏សំខាន់សម្រាប់ត្រីពង។
ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ លោក វ៉ន ពៅ បានលើកឡើងថា ការកាប់ព្រៃឡង់ ក្រៅពីការប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏វាប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានកម្ពុជាដែរ ៖ «ឃើញថា បរិស្ថានស្រុកខ្មែរប្រែប្រួលយ៉ាងខ្លាំង ត្រូវក្ដៅ គឺក្ដៅស្ទើរតែបែកក្បាល ពេលភ្លៀងមានរន្ទះបាញ់ អ៊ីចឹងយើងឃើញថា បញ្ហាគ្រោះធម្មជាតិកំពុងតែញាំញីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី លោក ម៉ែន សុថាវរិន្រ្ទ បានមានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងធ្វើលិខិតទៅលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ផ្ទាល់ ដើម្បីឲ្យមានវិធានការការពារព្រៃឡង់ ៖ «អារឿងដឹកឈើហ្នឹង គឺដឹករាល់តែយប់ សុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងគិតរឿងហ្នឹងមែនទែន! ឥឡូវលែងអារឈើនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន ស៊ី.អ.ស៊ី.ខេ ទៀតហើយ គឺគេដឹកយកទៅអារនៅខែត្រកំពង់ចាម ហើយគេយកទៅយួន»។
ប្រជាសហគមន៍ដែលមកទាំង ៤ខែត្រនេះ បានត្អូញត្អែរក្នុងទឹកមុខស្រពោនថា ប្រសិនបើព្រៃឡង់ត្រូវក្រុមហ៊ុននៅតែកាប់បំផ្លាញបន្តទៀតនោះ វាសនារបស់ពួកគាត់នៅតំបន់ព្រៃឡង់នឹងប្រឈមនឹងការលំបាកផ្នែក ជីវភាពជាងការរស់នៅសព្វថ្ងៃទៀត ៖ «ម្យ៉ាងទៀតយើងខ្ញុំមកទីនេះ គឺចង់ឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងគាត់ទទួលស្គាល់ព្រៃឡង់ ដើម្បីរស់នៅបានស្រួលនៅតំបន់នោះ ព្រោះតំបន់ព្រៃឡង់ជាតំបន់ជនជាតិភាគតិច»។
ឯកសារសិក្សាអំពីព្រៃឡង់ដដែលបានសរសេរថា គិតមកទល់ឆ្នាំ២០១០ កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឲ្យទៅក្រុមហ៊ុន ជិត ៣០ក្រុមហ៊ុន នៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ ដែលនៅចំនួន ៤ខែត្រ គឺខែត្រក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង កំពង់ធំ និងខែត្រព្រះវិហារ។
ប្រភពចំណូលដ៏សំខាន់របស់សហគមន៍ព្រៃឡង់ បានមកពីដើមច្បោះ ពីព្រោះថា ព្រៃឡង់មានដើមជ័រច្បោះពី ៧០% ទៅ ៧៥% ដែលសហគមន៍ព្រៃឡង់អាស្រ័យផលសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ គ្រប់រដូវកាល។
គិតពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ មកទល់ពេលនេះមានដើមច្បោះនៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់មានជាង ២០ម៉ឺនដើម ដែលត្រូវបានក្រុមហ៊ុន និងអ្នកមានអំណាចកាប់បំផ្លាញ៕
រដ្ឋាភិបាលមានវិធានការទប់ស្កាត់ ភាពរហោស្ថាន និងឱនភាពដី
Posted in បរិស្ថាន (Environment), tagged វិធានការណ៍ទប់ស្កាត់ភាពរហោឋាន on ខែឧសភា 6, 2011| Leave a Comment »
កិច្ចប្រជុំសកម្មភាពជាតិ ដើម្បីទប់ស្កាត់ភាពរហោស្ថាន និងឱនភាពដី ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានបង្ហាញថា ផ្ទៃដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មិនមានភាពរហោស្ថាននៅឡើយទេ ប៉ុន្តែ បានរងនូវឱនភាពដីប្រមាណ ៤៤%។
មន្ត្រីបរិស្ថាន មន្ត្រីកសិកម្ម និងមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល បានបង្ហាញថា ការរេចរឹលព្រៃឈើ ដីខ្សោះជីរជាតិ ឬហៅថា ឱនភាពដី នៅប្រទេសកម្ពុជា អាចប៉ះពាល់ផលិតភាពទាញយកផលពីដីនៃដំណាំកសិកម្ម ដែលនឹងអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋ។
ប្រធានគម្រោងគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន និងថាមពលនៃអង្គការអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ ហៅកាត់ថា យូ.អិន.ឌី.ភី (UNDP) លោក ឡាយ ឃីម មានប្រសាសន៍ថា ដីនៅប្រទេសកម្ពុជា មិនទាន់ក្លាយទៅជាដីរហោស្ថាននៅឡើយទេ តែដីនោះប្រមាណ ៤៤% រងនូវភាពងាយរងគ្រោះ ចំពោះឱនភាពដី និងភាពរេចរឹលបន្ថែមទៀត។
លោកថា ភាពរេចរឹលទាំងនេះបណ្ដាលមកពីកត្តាមនុស្សផងនិងកត្តាប្រែប្រួលនៃ អាកាសធាតុផង «ពីព្រោះមនុស្សជាអ្នកសម្រេចចិត្ត។ មនុស្សជាអ្នកធ្វើសកម្មភាព ដូចជា ការកាប់ព្រៃឈើនៅក្នុងទីខ្ពស់ នៅតំបន់ទីជម្រាលនៅតំបន់ខ្ពង់រាប វាមានឥទ្ធិពលមួយចំនួន ជះទៅលើការរេចរឹលនៃផ្ទៃដី ការហូរច្រោះនៃផ្ទៃដីមកតំបន់ខ្ពង់រាប»។
ប្រធាននាយកដ្ឋានសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និងជានាយកគ្រប់គ្រងថ្នាក់ជាតិនៃគម្រោងពង្រឹងសមត្ថភាព និងធានាការគ្រប់គ្រងដីធ្លីដ៏ចិរភាពនៅកម្ពុជា លោក មាស ពិសិទ្ធ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃសុក្រទី ៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១១ ថា ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាមានបញ្ហាឱនភាពដី ដូច្នេះកម្មវិធីសកម្មភាពជាតិ បានផ្ដោតទៅលើការដោះស្រាយឱនភាពដីវិញ។ វិធីដោះស្រាយនោះមាន ២ គឺការស្ដារគុណភាពដីកសិកម្ម មានន័យថាបង្កើនគុណភាពដីកសិកម្ម ផែនការទី ២ គឺការស្ដារគម្របព្រៃឈើរបស់យើងឡើងវិញ។
ទីប្រឹក្សាអមទីស្ដីការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក គុំ សារ៉ូន មានប្រសាសន៍ថា ផ្ទៃដីព្រៃនៅប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានបំផ្លាញអស់ ៣ លានហិកតារ ទើបរដ្ឋាភិបាលសម្រេចផ្ដល់ដីឲ្យក្រុមហ៊ុនជាច្រើនវិនិយោគ ដើម្បីឲ្យក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ស្ដារគុណភាពដី និងស្ដារគម្របព្រៃឈើឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបានឈូសឆាយដីអស់ច្រើនម៉ឺនហិកតារ ហើយដាំដំណាំកសិឧស្សាហកម្ម ដែលដាំដុះមិនបានពាក់កណ្ដាលដីឈូសឆាយនោះឡើយ ដែលជាហេតុនាំឲ្យដីរងនូវភាពហូរច្រោះ។
ជាមួយគ្នានេះ ការធ្វើកសិកម្មបែបពនេចរលើដីជម្រាល នាំឲ្យផ្ទៃដីខូចខាតអស់ ៣៤ ម៉ឺន ៩ ពាន់ ៦០០ ហិកតារ (៣៤៩,៦០០ ហិកតារ)។ ការទន្ទ្រានយកដីព្រៃយកជាឯកជនអស់ ៣០ ម៉ឺនហិកតារ។ ក្រៅពីព្រៃឈើក៏មានការបំផ្លាញព្រៃលិចទឹកដែរ។ គេយកតំបន់ព្រៃលិចទឹកជាសំបុកពងកូន ទៅធ្វើប្រឡាយទំនប់ និងសិប្បកម្មផ្សេងៗ នាំឲ្យព្រៃលិចទឹក បាត់បង់អស់ ៥១ ម៉ឺន ៨ ពាន់ហិកតារ។
លោក គុំ សារ៉ូន បន្តថា នៅឆ្នាំ ២០០៨ ឱនភាពដី មានចំនួន ៧ លាន ៧៩ ម៉ឺន ៦ ពាន់ហិកតារ។ ក្រសួងកសិកម្មកំពុងរៀបចំកម្មវិធីជាតិធំ ២ គឺគម្រោងបង្កើនគម្របព្រៃឈើឡើងវិញ និងគម្រោងកែប្រែគុណភាពដី ដែលនឹងដាក់ឆ្លងសុំការអនុមតិពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នាពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ៕
ប្រតិទិនចន្ទគតិខ្មែរ
ព្យាករណ៍អាកាសធាតុកម្ពុជា
Facebook
បណ្ណសារ
ចំណាត់ក្រុម
ខែកក្កដា 2019 ព ព្រ សុ ស អា ច អ « មេសា 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 -
អត្ថបទផ្សាយថ្មីៗ
